Endokannabinoide sistemaren parte-hartzea arratoien garuntxoaren jaio osteko garapenean

• DOI: 10.1387/ekaia.19446
• Publication Date: 2018-07-14T02:42:16Z
• Authors: Ianire Buceta; Irantzu Rico-Barrio; Jon Egaña-Huguet; Svein Achicallende; Itziar Terradillos; Nagore Puente; Leire Reguero; Naiara Royo; Itziar Bonilla-De...; Aitor Medrano; Juan Mendizabal-Z...; Sonia María Gómez...; Almudena Ramos; Inmaculada Gerrik...; Pedro Grandes; Izaskun Elezgarai

Endokannabinoide-sistema (EKS) zelulen arteko komunikazio-sistema fisiologiko neuromodulatzaile garrantzitsuenetako bat da, eta helduaroan beraren funtzio ezagunena neurotransmisoreen doikuntza da. Azken urteotako ikerketek, aldiz, garrantzitsu horrez gain, garapen-prozesuetan ere parte-hartze handia duela erakutsi dute. Izan ere, zenbait artikuluk burmuinaren arauzko enbrioi-garapenerako EKSren beharra agerian utzi Enbrioi-aroko ikerketek muga metodologiko handiak dituzte, orain ikerketa gehienak hazkuntza zelularretan egin dira. Halere, burmuineko garuntxoaren kortexean, adierazpena jaio osteko garapen-prozesu guztiak biltzen ditu: pikor-zelulen morfogenesia, hain zuzen ere. Lan honetan, ultraegitura mailan, osagairen kokapena aztertu da; pikor-neuronen garapenaren faseetan baita CB1 kannabinoideen hartzailea, 2-arakidonil-glizerol (2-AG) endokannabinoidea sintetizatzen degradatzen dituzten entzimak —diazilglizerol lipasa (DAGL-α) monoazilglizerol (MAGL), hurrenez hurren— batera ageri dira hazkuntza- migrazio-prozesuetan dauden zuntz paraleloen axoietan garapen goiztiarrean. Konkretuki, DAGL-α mintzean kokatzen dira, MAGL, ez ezik, zitoplasman adierazten Jaio 12. egunean, paraleloek Purkinje neuronen arantza dendritikoekin kontaktu sinaptikoak ezartzen dituztenean, MAGL horien bukaera sinaptikoan mantenduko sinaptiko mintzaren hurrentasunean DAGL-α, sinaptikotik desagertuko alde postsinaptikoan adieraziko da —hots, den- dritikoetan—. EKSn aztertutako 3 osagai horiek paraleloetan garapenean zehar, ezarri arte. Horrela, helduaren ezaugarriak lortzen hartzailea degradazio-entzima Sintesi-entzima, axoi-profil horietatik elementu hasiko dendritikoetan—. Modu horretan, aldi bakoitzean, EKSko osagaien kokapen espezifikoa bistaratu zen. Lortutako emaitzek EKS moldakorra dela desberdinetara egoki daitekeela iradokitzen dute, bere jarduna modu desberdinetan betez. Testuinguru zehatza izaera identifikatzea alderdi kritikoa haurdun emakumeen nerabeen kalamu-kontsumoak garunean egitura, portaera mailan eragiten dituen aldaketak ulertzeko. Horrez jakintza hori terapeutikoki erabil daiteke, endokannabinoideen manipulazioak aplikazio klinikoak izan baititzake haurtzaroan gertatzen diren nerbio-sistemako gaixotasunen tratamenduan.