Türkçenin Yabancı/İkinci Dil Olarak Öğretiminde Tanzimat ve Meşrutiyet Dönemi Dil Politikaları ve Uluslaşma

• DOI: 10.17152/gefad.1458048
• Publication Date: 2025-05-01T10:12:54Z
• Authors: Hasan Hüseyin Mutlu; Vehbi Akdi; Muhammed Eren Uygur

Türkçenin yabancı/ikinci dil olarak öğretiminin tarihsel sürecinin Hunlar Dönemi’ne dek uzandığı belirtilse de bu alandaki sistematik ve düzenli öğretimin temelleri 18. 19. yüzyıllarda atılmıştır. Daha önceki çalışmalar, çoğunlukla seyahat askerîye odaklı olup özel amaçlı öğretimi kapsamında değerlendirilebilecek; bilgisi kitaplarını, konuşma kılavuzlarını sözlükleri içermektedir. özellikle Tanzimat Meşrutiyet Dönemlerinde önemli ilerlemeler kaydetmiş Fransız Devrimi’nin ardından gelen milliyetçi değişimlerden etkilenmiştir. Bu dönemlerde Türkçe öğretimi, İttihâd-ı Anâsır’ı sağlamak açısından kritik roller oynamıştır. anlamda ilgili uygulanmış politikalarını tarihî eğitsel yönden incelemek görülmektedir. araştırmada ele alınan konu çerçevesinde; arşiv belgeleri, akademik makaleler, kitaplar tezler incelenerek kapsamlı bir tarama yapılmıştır. Elde edilen veriler, doküman inceleme yöntemiyle analiz edilmiştir. Bulgular, Osmanlı Devri’nde gayr-i Türk tebaaya öğretimine yüzyıldan itibaren yoğunlaşıldığını, vatanı arada tutmak için görüldüğünü materyallerin gayrimüslim tebaa veya yabancı dilciler tarafından hazırlandığını göstermektedir. Sonuç Tanzimat’tan Osmanlıcılık fikri çerçevesinde öğretimiyle tebaasının entegrasyonu hedeflenmesine rağmen savaş koşulları da dâhil olmak üzere çeşitli faktörlerin hedefin gerçekleşmesini engellediği tespit